ေၾကးစည္သံၾကားရင္ ေခြးဘာေၾကာင့္ အူရသလဲ

“ဘာျဖစ္လို ့ေၾကးစည္လိုတာလဲဗ်။ ကုသိုလ္ေကာင္းမႈေတြ ျပဳျပီးတိုင္း ဘာေၾကာင့္ ေၾကးစည္တီးရတာလဲဗ်။” ဆရာေတာ္ဘုရားၾကီး အေမးရွိလိုက္ေပျပီ။ ဘယ္သူမွ ရုတ္တရက္ မေျဖႏိုင္ၾကပါ။ ေၾကးစည္ကေလး ေဆာင္ထားေလ့ရွိေသာ ပုတီးဆရာတစ္ဦးက” ေၾကးစည္ဆိုတာ ၾကီးေလ စည္ေလေပါ့ကြာ။ ၾကီးေအာင္ စည္ေအာင္ေပါ့ကြာ “လို ့ေျပာဖူးတာ အမွတ္ရလာပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ တိက်တဲ့ အေျဖမ်ိဳး မဟုတ္တဲ့အတြက္ အဲ့ဒီအေျဖကို ကြ်န္ေတာ္မေလွ်ာက္တင္ရဲပါ။ ဆရာေတာ္ဘုရားၾကီးက – “ေၾကးစည္သံၾကားရင္ စိတ္ထဲ ေအးမသြားဘူးလား။ ရဟန္းသံဃာေတြ ဖူးလိုက္ရရင္ေရာ ေအးမသြားဘူးလား။ တရားနာလိုက္ရေတာ့လည္း ေအးမသြားဘူးလား။ ေၾကးစည္ဆိုတာ ေအးတာကို ကိုယ္စားျပဳတာ။ ကိေလသာ အပူမီးေတြ ၀ိုင္းေနတဲ့လူေတြကို အေအးဓာတ္၊ အျငိမ္းဓာတ္၊ နိဗၺာနဓာတ္ၾကီး သတိရေအာင္ ႏိႈးေဆာ္လိုက္တာ။” “ျပီးေတာ့ ေၾကးဆိုတဲ့ သတၳဳက အလြန္ေအးတာ။ ဟိုး ေျမၾကီးထဲ အတြင္းနက္နက္ ေျမဆီကေန ေၾကးျဖစ္လာတာ။ ဒါေၾကာင့္ ေၾကးစည္သံမ်ား မၾကားလိုက္နဲ ့တစ္ခါတည္း ေအးခနဲ ျဖစ္သြားေတာ့တာ။ ဓာတ္ခိုက္တာ၊ ဓာတ္ကူးတာေပါ့” လို ့ရွင္းျပလိုက္ေတာ့မွ အားလံုးသေဘာေပါက္သြားပါတယ္။ ဆရာေတာ္ဘုရားၾကီးက ဆက္ျပီးေတာ့ ေမးျပန္ပါတယ္။ “ေၾကးစည္သံၾကားရင္ လူေတြကေတာ့ ေအးခနဲ ခံစားရျပီး ေခြးေတြက ဘာလို ့အူရတာတံုးဗ်ာ။” ကြ်န္ေတာ္တို ့မေျဖႏိုင္ပါ။ “ေၾကးစည္က အေအး၊ ေခြးက အပူဗ်။ ေခြးမ်ား ဘယ္ေလာက္ပူတိုန္းဆိုရင္ ေခြးသားစားမိသူဟာ ပူလြန္းလို ့ေရခ်ိဳးေရစိမ္ လုပ္ရဆိုပဲဗ်။” “အလြန္ပူတဲ့ေခြးဟာ အလြန္ေအးတဲ့ ေၾကးစည္သံၾကားေတာ့ ခံစားမႈတစ္မ်ိဳး ျဖစ္ေပၚျပီး အူေတာ့တာပါပဲဗ်ာ။” ဆရာေတာ္ဘုရား ရွင္းျပတာကို ပရိတ္သတ္ ဘ၀င္က်သြားပါတယ္။ ဒါလည္း အပူနဲ ့အေအး ထိခတ္တံု ့ျပန္မႈ တစ္မ်ိဳးလို ့ နားလည္မွတ္သားခဲ့ရပါတယ္။ မဟာေဗာဓိျမိဳင္ဆရာေတာ္ၾကီး (ဆရာေမာင္ေသြးခြ်န္၏ ဘာေၾကာင့္ ၁+၂ေပါင္းခ်ဳပ္ မွ) ေမတၱာျဖင့္ ေ၀မွ်သူ အႏိႈင္းမဲ့စာတိုေပစမ်ား Credit: (www.infinitydhamma.com)

 New Year 

ဒီအခ်ိန္ဆို ရန္ကုန္ၿမိဳ႕မွာဆို လူေတြ ႀကိတ္ႀကိတ္တိုး စည္ကားေနေတာ့မည္။ အေဖနဲ႔ အေမကေတာ့ ပံုမွန္အတိုင္း အိပ္ရာဝင္ေနေလာက္ေလၿပီ။ သူမမွာေတာ့ တစ္ေယာက္တည္း ငူငူငိုင္ငိုင္။ ည ၉ နာရီဆိုတာ နယ္ၿမိဳ႕တစ္ၿမိဳ႕အတြက္ေတာ့ အိပ္ရာဝင္ခ်ိန္ ျဖစ္ေနၿပီေလ။ မီးေရာင္ေတြနဲ႔ လွပေနမည့္ သူမ၏ဇာတိၿမိဳ႕ကို သတိရရင္း ႀကယ္ေတြကို ေငးၾကည့္ေနမိသည္။ " ဆရာမ ဆရာမ " တံခါးေခါက္သံႏွင့္အတူ ေခၚသံေၾကာင့္ သူမ တံခါးဖြင့္လိုက္သည္။ " ေမြးလူနာေရာက္ေနလို႔ ဆရာမ …" " ဒုကၡပါပဲေနာ္ " သူမ စိတ္ထဲမွ ညည္းမိလိုက္သည္။ ဆရာဝန္ႀကီး အစည္းအေဝးသြားေနခ်ိန္ အေရးေပၚလူနာ မလာဖို႔ ဆုေတာင္းက မျပည့္ေတာ့ေပ။ ႐ိုး႐ိုးေမြးလွ်င္ အေရးမႀကီး၊ သူမလို ဆရာဝန္ေပါက္စ အေနျဖင့္ ခြဲစိတ္ဖို႔ေတာ့ ေၾကာက္လွသည္။ အေႏြးထည္ေကာက္ဝတ္ရင္း လူနာေဆာင္ဘက္ ထြက္လာခဲ႔လိုက္သည္။ ခုတင္ေပၚ လူးလိမ့္ေနေသာ လူနာက ရာသီဥတု ေအးေအးမွာ ေခၽြးေစးျပန္လ်က္။ လုပ္ေဆာင္ရန္ ရွိသည္မ်ားကို ဆရာမကို ညႊန္ၾကားရင္း လူနာကို စမ္းသပ္ရသည္။ " ဘာျဖစ္တာလဲ ေျပာပါဦး " အသံမထြက္ႏိုင္ေသာ လူနာအစား လူနာေစာင့္က ဝင္ေျပာျပသည္။ " မနက္ကတည္းက ေရဆင္းတယ္ေျပာတယ္ ဆရာမရယ္ … ညေနမွ ဗိုက္နာလာတာ " " မနက္ကတည္းက ေရဆင္းတာ ဘာလို႔ ခုမွလာလဲ " ႐ုတ္တရက္ စိတ္ေမာၿပီး ေလသံက မာသြားမိသည္။ စိတ္ထဲတြင္လည္း ပူပင္သြားမိသည္ေလ။ ဒုကၡပါပဲ … ကေလးက ေရမြန္းေနၿပီလား မသိ။ " မသိလို႔ပါ ဆရာမရယ္ " ဒါက လူနာေတြရဲ႕ လက္သံုးစကား။ ကိုယ့္မွာေတာ့ ေခါင္းထဲ အေျပးအလႊား စဥ္းစားရၿပီ။ လူနာ အသက္က (၃၈) ႏွစ္ သားဦး၊ ရွားပါးကေလးေလး ေရျမႊာေပါက္တာလည္း ၾကာၿပီ၊ ျမန္ၿမန္ေမြးဖို႔ လိုသည္၊ ဒီၿမိဳ႕ေလးမွာက စက္ကိရိယာ မစံုလင္ ခြဲဖို႔မလြယ္။ ဘာလုပ္ၾကမလဲ။ လူနာကို စမ္းသပ္ၾကည့္ေတာ့ ကံေကာင္းစြာပင္ သားအိမ္ေခါင္းပြင့္ၿပီး ကေလးႏွလံုးခုန္ႏႈန္း ေကာင္းသည္။ လူနာအိမ္သားကို ေခၚ၍ ေသခ်ာရွင္းျပရသည္။ ေလာေလာဆယ္ေတာ့ ေကာင္းသည္။ အထူးေစာင့္ေရွာက္ရမည့္လူနာ ျဖစ္သည့္အတြက္ ေဆး႐ံုႀကီးမွာ ေမြးလွ်င္ ပိုအဆင္ေျပမည္။ လူနာရွင္ေတြ အက်ပ္႐ိုက္ၾကၿပီ။ ဒီအေျခအေနႏွင့္ ၿမိဳ႕ကိုေခၚသြားဖို႔ မလြယ္။ ညမိုးခ်ဳပ္မွာ ေလွငွား၊ ကားငွားဖို႔က ၾကာဦးမည္။ ေနာက္ဆံုး စိတ္ဒံုးဒံုး ခ်လိုက္ၾကသည္။ ဆရာမကို ယံုသည္။ ဆရာမႏွင့္ပဲ ေမြးမည္။ ျဖစ္သမွ် သူတို႔ လက္ခံသည္တဲ႔။ ဒီတစ္ခါ ေခါင္းက်ိန္းရတာက သူမ … ေရွာင္လႊဲမရႏိုင္ေသာ အေျခအေနတြင္ အေကာင္းဆံုး ႀကိဳးစားမည္ဟုသာ ဆံုးျဖတ္လိုက္မိသည္။ အဓိက လူနာကို အားေပးရင္း ေဆးသြင္းရသည္။ ကံအားေလ်ာ္စြာ သားအိမ္ညႇစ္အား တက္လာၿပီး ကေလးေခါင္း ထြက္လာသည္။ ဝမ္းသာအားရ ေမြးစင္ေပၚတင္ၿပီး ႀကိဳးစားညႇစ္ခိုင္းေပမယ့္ ေခါင္းက ထပ္မထြက္လာ။ လူနာမွာလည္း ေဖ်ာ့ေတာ့ၿပီး ေျခကုန္လက္ပန္းက်ေနၿပီ၊ ဆရာဝန္မွာလည္း ေခၽြးႏွင့္ ေရခ်ိဳးထားသလိုပင္။ " ညႇပ္ဆြဲေမြးမွ အဆင္ေျပမယ္ သေဘာတူလား " လူနာေစာင့္ေတြကေတာ့ ဆရာမ သေဘာအတိုင္းပင္။ ကိုယ့္ကို ယံုၾကည္ၾကသူေတြအတြက္ သူမ အေကာင္းဆံုး ႀကိဳးစားရေပမည္။ အေတြ႕အႀကံဳရင့္ ဆရာမႀကီးကလည္း အားေပးရွာသည္။ ေအးျမတဲ့ရာသီဥတုတြင္ ေခၽြးေပါက္ေပါက္က်ေအာင္ ႀကိဳးစားရင္း နီတာရဲကေလး လူ႔ေလာကထဲ ေရာက္လာေလေတာ့သည္။ " အူဝဲ … အူဝဲ " ခုနက မထြက္ႏိုင္တာ သူ မဟုတ္သကဲ႔သို႔ပင္ က်ယ္ေလာင္စြာ ေအာ္ေနသံက သူမတို႔အတြက္ေတာ့ အသာယာဆံုး ဂီတသံအလား။ ခ်က္ႀကိဳးဖ်က္ၿပီး ကေလးကို ေႏြးေႏြးေထြးေထြး ေပြ႕ဖက္ရင္း အေမကို ျပေတာ့ ႏြမ္းလ်ေနေသာအေမမွာ အားအင္ျပည့္ၿဖိဳးသြားသည့္အလား။ ကေလးအေမရဲ႕အၿပံဳးကို ၾကည့္ရင္း မိခင္ေမတၱာဆိုတာ ဒီလိုလားဟု ေတြးမိကာ အေဝးတစ္ေနရာမွ အေမ့ကို သတိရမိလိုက္သည္။ အႏွီးထုပ္ထဲတြင္ ၿငိမ္သက္ေနေသာ ကေလးေလးကို ငံု႔ၾကည့္မိခ်ိန္မွာေတာ့ မလွမ္းမကမ္းက ဘုရားေက်ာင္းမွ ေခါင္းေလာင္းထိုးသံ ၾကားလိုက္ရသည္။ Happy New Year ပါ … ေပ်ာ္ရႊင္ေသာႏွစ္သစ္ ျဖစ္ပါေစ ကေလးေလးေရ … Dr. Khin Cho =========== DrMyanmar



ေရတိမ္ ================== ================== ေရတိမ္ဆိုတာ အျမင္အာ႐ံုေကာင္းဖို႔အတြက္ အေရးႀကီးတဲ့အျမင္အာ႐ံုေၾကာကိုထိခိုက္လို႔ျဖစ္လာတဲ့ မ်က္စိျပႆနာတစ္ခုျဖစ္ပါတယ္။ ဒီလိုပ်က္စီးမႈက မ်က္လံုးကို ပံုမွန္မဟုတ္ေသာ ျပင္းထန္တဲ့ ဖိအားတစ္ခုသက္ေရာက္မႈေၾကာင့္ျဖစ္ပါတယ္။ ေရတိမ္က ဘယ္အသက္အရြယ္မွာမဆိုျဖစ္ႏိုင္ေပမယ့္ လူႀကီးေတြမွာပိုၿပီးအျဖစ္မ်ားပါတယ္။ အျဖစ္မ်ားတဲ့ေရတိမ္က သတိထားရမယ့္ေရာဂါလကၡဏာျပေလ့ မရွိပါဘူး။ ေရာဂါလကၡဏာက ျဖည္းျဖည္းခ်င္း ပိုဆိုးလာၿပီး ျပင္းထန္တဲ့ အဆင့္မေရာက္ခင္အခ်ိန္ထိ အျမင္အာ႐ံုအေျပာင္းအလဲကို သတိမထားမိၾကပါဘူး။ ေရတိမ္ေၾကာင့္ အျမင္အာ႐ံုဆံုး႐ံႈးသြားၿပီဆိုရင္ ျပန္ၿပီးမရႏိုင္ပါဘူး။ ဒါေၾကာင့္ မ်က္လံုးဖိအားအပါအဝင္ မ်က္လံုးစစ္ေဆးမႈကို ပံုမွန္ျပဳလုပ္ေပးဖို႔အေရးႀကီးပါတယ္။ ေရတိမ္ေရာဂါကိုေစာေစာသိမယ္ဆိုရင္ အျမင္အာ႐ံုဆံုး႐ႈံးျခင္းကို ေႏွာင့္ေႏွးေအာင္ျပဳလုပ္ႏိုင္ပါတယ္ (သို႔) အျမင္အာ႐ံုမဆံုး႐ံႈးေအာင္ ကာကြယ္ႏိုင္ပါတယ္။ ေရတိမ္ေရာဂါရွိၿပီဆိုရင္ေတာ့ က်န္တဲ့ဘဝတစ္ေလွ်ာက္လံုး ကုသမႈခံယူဖို႔လိုအပ္ပါတယ္။ ♦ ေရာဂါလကၡဏာမ်ား ေရာဂါအမ်ိဳးအစားနဲ႔ အဆင့္ေတြေပၚမူတည္ၿပီးေတာ့ ေရာဂါလကၡဏာအမ်ိဳးမ်ိဳးရွိပါတယ္။ ဥပမာအားျဖင့္ - 1. Open-angle glaucoma - မ်က္လံုးေထာင့္ (သို႔) အလယ္တြင္ အစက္အေပ်ာက္မ်ားျဖစ္ျခင္း၊ အမ်ားအားျဖင့္ မ်က္စိႏွစ္ဖက္စလံုးတြင္ျဖစ္ေလ့ရွိပါတယ္။ - ေသခ်ာစူးစိုက္မၾကည့္လွ်င္ မျမင္ရျခင္း (ပိုဆိုးလာေသာအဆင့္တြင္) 2. Acute angle-closure glaucoma - ေခါင္းအလြန္အမင္းကိုက္ျခင္း - မ်က္စိကိုက္ျခင္း - ေအာ့ျခင္း၊ အန္ျခင္း - အျမင္အာ႐ံုေဝဝါးျခင္း - အလင္းေရာင္ကိုၾကည့္လွ်င္ အေရာင္မ်ားျဖာထြက္ေနျခင္း ကုသမႈမခံယူရင္ေတာ့ ေနာက္ဆံုးမွာ မ်က္စိကြယ္သြားႏိုင္ပါတယ္။ ကုသမႈခံယူရင္ေတာင္ ေရတိမ္ေရာဂါခံစားေနရသူ 15% ေလာက္က အႏွစ္ 20 အတြင္း အနည္းဆံုးမ်က္စိတစ္ဖက္ေတာ့ ကြယ္ႏိုင္ပါတယ္။ ♦ အေၾကာင္းအရင္းမ်ား ေရတိမ္ဆိုတာ အျမင္အာ႐ံုေၾကာပ်က္စီးလို႔ျဖစ္ၿပီး ဒီအာ႐ံုေၾကာတျဖည္းျဖည္းပ်က္စီးလာတာနဲ႔အမွ် အျမင္အာ႐ံုမွာျမင္ကြင္းက်ယ္မွာ ပိတ္လာပါတယ္။ ဒီအာရံုေၾကာပ်က္စီးမႈက မ်က္လံုးဖိအားမ်ားျခင္းနဲ႔လည္း ဆက္ႏြယ္မႈရွိပါတယ္။ မ်က္လံုးဖိအားမ်ားလာျခင္းက မ်က္လံုးထဲမွာရွိတဲ့ aqueous humor လို႔ေခၚတဲ့ အရည္ေတြစုလာလုိ႔ပဲျဖစ္ပါတယ္။ ပံုမွန္ဆိုရင္ဒီအရည္ေတြက မ်က္နက္ဝန္းနဲ႔ မ်က္ၾကည္လႊာဆံုတဲ့ေထာင့္ေနရာမွာရွိတဲ့ တစ္သွ်ဴး (trabecular meshwork) ကေနတစ္ဆင့္ မ်က္လံုးအေရွ႕မွာရွိတဲ့အခန္းထဲကို စီးဝင္သြားေလ့ရွိပါတယ္။ အရည္ထုတ္တာမ်ားရင္ (သို႔) ဒီအရည္စီးထြက္တဲ့စနစ္ပ်က္စီးသြားရင္ အရည္ေတြကပံုမွန္ႏႈန္းအတိုင္း စီးထြက္ႏိုင္ျခင္းမရွိဘဲနဲ႔ မ်က္လံုးထဲမွာဖိအားတက္လာပါတယ္။ ေရတိမ္က မ်ိဳး႐ိုးလိုက္တတ္ပါတယ္။ သိပၸံပညာရွင္ေတြက မ်က္လံုးဖိအားမ်ားျခင္းနဲ႔ အျမင္အာ႐ံုေၾကာပ်က္စီးျခင္းနဲ႔ဆိုင္တဲ့ မ်ိဳး႐ိုးုဗီဇေတြကို ေတြ႔ရွိထားပါတယ္။ ေရတိမ္ေရာဂါအမ်ိဳးအစားေတြကေတာ့ - 1. Open-angle glaucoma (ေထာင့္ပြင့္ေရတိမ္) ဒါကေတာ့ အျဖစ္မ်ားတဲ့ေရတိမ္အမ်ိဳးအစားတစ္မ်ိဳးျဖစ္ၿပီး မ်က္ၾကည္လႊာနဲ႔ မ်က္နက္ဝန္းၾကားမွာရွိတဲ့ ေထာင့္ေနရာေလးကပြင့္ေနေပမယ့္ trabecular meshwork လို႔ေခၚတဲ့အရည္စိမ့္ထြက္တဲ့ တစ္သ်ဴးတစ္စိတ္တစ္ပိုင္းပိတ္ေနျခင္းေၾကာင့္ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ မ်က္လံုးဖိအား ျဖည္းျဖည္းခ်င္းမ်ားလာၿပီးေတာ့ အျမင္အာ႐ံုေၾကာကိုပ်က္စီးေစပါတယ္။ ေရာဂါ ကျဖည္းျဖည္းခ်င္းပိုဆိုးလာတာျဖစ္တဲ့အတြက္ သတိမထားမိခင္မွာပဲ အျမင္အာ႐ံုဆံုး႐ႈံးသြားေစႏိုင္ပါတယ္။ 2. Angle-closure glaucoma (ေထာင့္ပိတ္ေရတိမ္) မ်က္နက္ဝန္းကေဖာင္းႂကြလာၿပီးေတာ့ မ်က္ၾကည္လႊာနဲ႔မ်က္နက္ဝန္းၾကားမွာရွိတဲ့ အရည္စီးထြက္တဲ့ေထာင့္ေနရာေလးကိုပိတ္မိၿပီး အရည္ေတြမစီးဆင္းႏိုင္ဘဲ မ်က္လံုးတြင္းဖိအားမ်ားလာျခင္းကို angle-closure glaucoma လို႔ေခၚပါတယ္။ အခ်ိဳ႕လူေတြမွာ ဒီေထာင့္ေနရာေလးက်ဥ္းေနတဲ့အတြက္ ေထာင့္ပိတ္တဲ့ေရတိမ္ျဖစ္ႏိုင္ေခ်မ်ားပါတယ္။ ႐ုတ္တရက္ပိတ္ျခင္းေၾကာင့္ျဖစ္ေသာ ခ်က္ခ်င္းျဖစ္တဲ့ေရတိမ္နဲ႔ ျဖည္းျဖည္းခ်င္းပိတ္ျခင္းေၾကာင့္ျဖစ္ေသာ နာတာရွည္ေရတိမ္ဆိုၿပီး 2 မ်ိဳးရွိပါတယ္။ ႐ုတ္တရက္ျဖစ္တဲ့ေရတိမ္ကေတာ့ အေရးေပၚကုသဖို႔လိုအပ္ပါတယ္။ ဒါက သူငယ္အိမ္႐ုတ္တရက္က်ယ္သြားျခင္းေၾကာင့္ ပိုဆိုးေစႏိုင္ပါတယ္။ 3. ပံုမွန္ဖိအားရွိေသာေရတိမ္ (normal tension glaucoma) မ်က္လံုးတြင္းဖိအားကပံုမွန္ျဖစ္ေနၿပီး အျမင္အာ႐ံုေၾကာပ်က္စီးျခင္းေၾကာင့္ျဖစ္တဲ့ေရတိမ္ အမ်ိဳးအစားျဖစ္ပါတယ္။ ဒါျဖစ္ရတဲ့အေၾကာင္းအရင္းကိုေတာ့ ေသခ်ာမသိၾကပါဘူး။ ျဖစ္ႏိုင္တာကေတာ့ အျမင္အာ႐ံုေၾကာထိရွလြယ္ျခင္းေၾကာင့္ (သို႔) အာ႐ံုေၾကာကို ေသြးေထာက္ပံ့မႈနည္းျခင္းေၾကာင့္ျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္။ ေသြးေၾကာေတြမာသြားျခင္း (သို႔) ေသြးလွည့္ပတ္မႈကိုပ်က္စီးေစတဲ့အေျခအေနတစ္ခုခုေၾကာင့္ ေသြးေထာက္ပံ့မႈနည္းႏိုင္ပါတယ္။ 4. ကေလးမ်ားတြင္ျဖစ္ေသာေရတိမ္ ကေလးေတြမွာ ေမြးရာပါ (သို႔) ေမြးၿပီးႏွစ္အနည္းငယ္အၾကာမွာ ေရတိမ္ျဖစ္တတ္ၾကပါတယ္။ အရည္စီးဆင္းမႈပိတ္ဆို႔ျခင္း (သို႔) အျခားေရာဂါတစ္မ်ိဳးမ်ိဳးေၾကာင့္ အျမင္အာ႐ံုေၾကာ ပ်က္စီးသြားလို႔ ေရတိမ္ျဖစ္ျခင္းျဖစ္ပါတယ္။ 5. ေရာင္ျခယ္ပစၥည္းမ်ားေၾကာင့္ျဖစ္ေသာေရတိမ္ မ်က္နက္ဝန္းမွာရွိတဲ့ ေရာင္ျခယ္အလံုးေလးေတြအရည္စီးတဲ့လမ္းေၾကာင္းမွာပိတ္ေနၿပီး မ်က္လံုးထဲကအရည္ေတြအျပင္ကိုစီးမထြက္ႏိုင္ျခင္း (သို႔) စီးဆင္းမႈေႏွးသြားျခင္းေၾကာင့္ ေရတိမ္ျဖစ္ေစပါတယ္။ တစ္ခါတစ္ရံမွာအေႏွးေလွ်ာက္ျခင္းကဲ့သို႔ေသာအျပဳအမူမ်ားေၾကာင့္ ဒီလိုျဖစ္တတ္ပါတယ္။ ♦ ျဖစ္ႏိုင္ေခ်မ်ားေသာအခ်က္မ်ား နာတာရွည္ေရတိမ္ေရာဂါေတြမွာ ဘာေရာဂါလကၡဏာမွမျပဘဲ အျမင္အာ႐ံုဆံုး႐ံႈးျခင္းျဖစ္ေစႏိုင္တဲ့အတြက္ ဒီအခ်က္ေတြကို သတိထားရပါမယ္။ - မ်က္လံုးတြင္းဖိအားမ်ားျခင္း - အသက္ 60 အထက္ - မ်ိဳး႐ိုးထဲတြင္ ေရတိမ္ေရာဂါရွိျခင္း - ဆီးခ်ဳိ၊ ႏွလံုးေရာဂါ၊ ေသြးတိုး၊ ေသြးအားနည္းေရာဂါ စသည့္ေရာဂါမ်ားရွိျခင္း - အနီးမႈန္ကဲ့သို႔ေသာ မ်က္လံုးအေျခအေနမ်ားရွိျခင္း - မ်က္လံုးကို ထိခိုက္ဒဏ္ရာရဖူးျခင္း (သို႔) မ်က္လံုးခြဲစိတ္ဖူးျခင္း - အသက္ 43 ႏွစ္မတိုင္မီ သားဥအိမ္ႏွစ္ဖက္လံုးခြဲထုတ္လိုက္ရျခင္းေၾကာင့္ အီစရိုဂ်င္ (မိန္းမ)ေဟာ္မုန္းေစာစီးစြာခ်ိဳ႕တဲ့ျခင္း - Corticosteroid ေဆး ၾကာရွည္စြဲၿပီးသံုးေနျခင္း (အထူးသျဖင့္ မ်က္စဥ္းမ်ား) ♦ စစ္ေဆးမႈမ်ားႏွင့္ ေရာဂါေဖာ္ထုတ္ျခင္း ဆရာဝန္က က်န္းမာေရးရာဇဝင္ကိုေသခ်ာေမးၿပီး ျပည့္စံုတဲ့မ်က္စိစမ္းသပ္မႈျပဳလုပ္ပါလိမ့္မယ္။ စမ္းသပ္မႈမ်ားကေတာ့- - မ်က္လံုးတြင္းဖိအားတိုင္းတာျခင္း - အျမင္အာ႐ံုေၾကာပ်က္စီးမႈရွိ/မရွိစစ္ေဆးျခင္း - အျမင္အာ႐ံုဆံုး႐ႈံးေသာေနရာမ်ားကိုစစ္ေဆးျခင္း - မ်က္ၾကည္လႊာအထူတိုင္းတာျခင္း - အရည္စီးဆင္းသည့္ေထာင့္ေနရာကို ၾကည့္႐ႈစစ္ေဆးျခင္း ♦ ကုထံုးမ်ားႏွင့္ေဆးဝါးမ်ား ေရတိမ္ေၾကာင့္ပ်က္စီးသြားမႈမ်ားကို ျပန္လည္ကုသလို႔ မရပါဘူး။ ဒါေပမယ့္ မ်က္စိပံုမွန္စစ္ေဆးျခင္းမ်ားျပဳလုပ္ၿပီးေတာ့ ကနဦးအဆင့္မွာကတည္းက ေရာဂါကိုသိရွိမယ္ဆိုရင္ ကုသမႈခံယူၿပီး အျမင္အာ႐ံုမဆံုး႐ႈံးေအာင္ (သို႔) ေႏွာင့္ေႏွးေအာင္ ကာကြယ္ႏိုင္ပါတယ္။ ေရတိမ္ကုထံုးရဲ႕ရည္ရြယ္ခ်က္ကေတာ့ မ်က္လံုးတြင္းဖိအားကိုေလ်ွာ့ခ်ဖို႔ျဖစ္ပါတယ္။ ေရာဂါအေျခအေနအေပၚမူတည္ၿပီး မ်က္စဥ္း၊ ေလဆာကုထံုး၊ ခြဲစိတ္ျခင္း စသည္ျဖင့္ကုထံုးေတြကြဲျပားႏိုင္ပါတယ္။ 1. မ်က္စဥ္းမ်ား ေရတိမ္ကုထံုးကိုေတာ့ မ်က္စဥ္းစေပးပါတယ္။ မ်က္စဥ္းက မ်က္လံုးတြင္းမွ အရည္စီးဆင္းမႈပိုေကာင္းေစျခင္း (သို႔) အရည္ထုတ္လုပ္မႈနည္းေစျခင္းျဖင့္ မ်က္လံုးတြင္းဖိအားကိုေလ်ာ့က်ေစပါတယ္။ ဆရာဝန္ေတြၫႊန္ၾကားတဲ့မ်က္စဥ္းေတြကေတာ့ - Prostaglandins (lantonoprost, bimatoprost) - မ်က္လံုးတြင္းကအရည္ေတြကို အျပင္စီးထြက္မႈအားေကာင္းေစၿပီး မ်က္လံုးတြင္းဖိအားကိုေလွ်ာ့ခ်ေပးပါတယ္။ ဆိုးက်ိဳးမ်ားမွာ မ်က္လံုးအနည္းငယ္နီျခင္း၊ စူးျခင္း၊ မ်က္နက္ဝန္းပိုမည္းလာျခင္း၊ မ်က္ခမ္းႏွင့္မ်က္ခြံအေရာင္ေျပာင္းလာျခင္း၊ အျမင္ဝါးျခင္းတို႔ ျဖစ္ၾကပါတယ္။ Beta blockers (timolol, betaxolol) - မ်က္လံုးမွအရည္ထုတ္လုပ္မႈနည္းေစျခင္းျဖင့္ မ်က္လံုးတြင္းဖိအားကိုေလ်ာ့က်ေစပါတယ္။ ဆိုးက်ိဳးမ်ားမွာ အသက္႐ွဴရခက္ျခင္း၊ ႏွလံုးခုန္ေႏွးျခင္း၊ ေသြးက်ျခင္း၊ မ်ိဳးသုန္းျခင္း၊ ေမာပန္းျခင္းတို႔ျဖစ္ၾကပါတယ္။ Alpha-adrenergic agonists (apraclonidine, brimonidine) - အရည္ထုတ္လုပ္မႈႏွင့္ မ်က္လံုးထဲမွအရည္မ်ားအျပင္စီးထြက္မႈမ်ားေစပါတယ္။ ဆိုးက်ိဳးမ်ားမွာ ႏွလံုးခုန္မမွန္ျခင္း၊ ေသြးတိုးျခင္း၊ ေမာပန္းျခင္း၊ မ်က္လံုးေရာင္ျခင္း၊ နီျခင္း၊ ယားျခင္း၊ အာေခါင္ေျခာက္ျခင္းတို႔ျဖစ္ၾကပါတယ္။ Carbonic anhydrase inhibitors (dorzolamide, brinzolamide) - အရည္ထုတ္လုပ္မႈနည္းေစပါတယ္။ ေရတိမ္ေရာဂါမွာ သံုးခဲပါတယ္။ ဆိုးက်ိဳးမ်ားမွာ သံဓာတ္ရျခင္း၊ ဆီးခဏခဏသြားျခင္း၊ ေျခေခ်ာင္းလက္ေခ်ာင္းမ်ားထံုၾကဥ္ျခင္းတို႔ျဖစ္ၾကပါတယ္။ Miotic or cholinergic agents (pilocarpine) - မ်က္လံုးမွအရည္ေတြအျပင္ကုိမ်ားမ်ားစီးထြက္ေစပါတယ္။ ဆိုးက်ိဳးမ်ားမွာ သူငယ္အိမ္ေသးျခင္း၊ မ်က္စိမႈန္ျခင္း၊ ဝါးျခင္း၊ အနီးမႈန္ျခင္းတို႔ျဖစ္ၾကပါတယ္။ 2. ေသာက္ေဆးမ်ား မ်က္စဥ္းတစ္မ်ိဳးတည္းနဲ႔ မ်က္လံုးတြင္းဖိအားမက်ဘူးဆိုရင္ ဆရာဝန္က carbonic anhydrase inhibitor ေသာက္ေဆးညႊန္ၾကားပါလိမ့္မယ္။ ဆိုးက်ိဳးေတြကေတာ့ ဆီးမၾကာခဏသြားျခင္း၊ လက္ေခ်ာင္းေျခေခ်ာင္းမ်ားထံုၾကဥ္ျခင္း၊ စိတ္က်ျခင္း၊ အစာအိမ္မအီမသာျဖစ္ျခင္း၊ ေက်ာက္ကပ္တြင္ေက်ာက္တည္ျခင္းတို႔ျဖစ္ၾကပါတယ္။ 3. ခြဲစိတ္ျခင္းႏွင့္ အျခားကုထံုးမ်ား အျခားကုထံုးေတြကေတာ့ ေလဆာနဲ႔ကုသျခင္းနဲ႔ ခြဲစိတ္မႈအမ်ိဳးမ်ိဳးျဖစ္ပါတယ္။ ဆိုးက်ိဳးေတြကေတာ့ နာျခင္း၊ နီျခင္း၊ ပိုးဝင္ၿပီးေရာင္ျခင္း၊ ေသြးထြက္ျခင္း၊ မ်က္လံုးဖိအားပံုမွန္မဟုတ္ဘဲမ်ားျခင္း၊ နည္းျခင္း၊ မ်က္စိကြယ္ျခင္းတို႔ျဖစ္တတ္ပါတယ္။ အခ်ိဳ႕ေသာခြဲစိတ္မႈေတြက အတြင္းတိမ္ပိုဆိုးျခင္းကိုျမန္ေစပါတယ္။ ဆရာဝန္နဲ႔ပံုမွန္ျပန္ျပေနဖို႔လိုတဲ့အျပင္ မ်က္လံုးတြင္းဖိအားတက္လာရင္ေတာ့ အျခားကုထံုးတစ္မ်ိဳးထပ္လုပ္ဖို႔လိုပါလိမ့္မယ္။ 4. မ်က္လံုးတြင္းမွာအရည္စီးဆင္းမႈကိုေကာင္းေစၿပီး မ်က္လံုးတြင္းဖိအားကိုေလွ်ာ့ခ်ေပးႏုိင္တဲ့အျခားကုထံုးမ်ား (1) ေလဆာကုထံုး - open-angle glaucoma မွာသံုးပါတယ္။ ေလဆာေရာင္ျခည္ကိုသံုးၿပီး trabecular meshwork မွာရွိတဲ့ ေသြးခဲေတြကိုဖယ္ရွားလိုက္ျခင္းျဖစ္ပါတယ္။ (2) စစ္ထုတ္ေသာခြဲစိတ္မႈ - မ်က္ျဖဴသားမွာ အေပါက္ေဖာက္ၿပီးေတာ့ အရည္ထြက္တဲ့ တစ္သွ်ဴးအခ်ိဳ႕ (trabecular meshwork) ကိုဖယ္ထုတ္လိုက္ျခင္းျဖစ္ပါတယ္။ (3) အရည္စီးထြက္ရန္ႁပြန္မ်ားထည့္ျခင္း - မ်က္လံုးထဲမွာ ႁပြန္ေသးေသးေလးထည့္ထားျခင္းျဖစ္ပါတယ္။ (4) လွ်ပ္စစ္ျဖင့္ေလာင္ကၽြမ္းေစျခင္း (electrocautery) ♦ ရုတ္တရက္ျဖစ္ေသာ ေရတိမ္ (acute angle glaucoma) ကုိကုသျခင္း ဒါက အေရးေပၚအေျခအေနတစ္ခုျဖစ္ၿပီး မ်က္လံုးထဲမွာရွိတဲ့ဖိအားကို ေလွ်ာ့ခ်ဖို႔အတြက္ေဆးကုသမႈ ခ်က္ခ်င္းခံယူဖို႔လိုအပ္ပါတယ္။ ေသာက္ေဆး၊ ေလဆာ (သို႔) အျခားခြဲစိတ္မႈေတြပါေပါင္းၿပီးေတာ့ ကုသရပါမယ္။ ေလဆာသံုးၿပီးေတာ့မ်က္နက္ဝန္းမွာ အေပါက္ေသးေသးေလးေဖာက္ျခင္းျဖင့္ အရည္ေတြဒီအေပါက္ကေနစီးထြက္သြားၿပီးေတာ့ ဖိအားေလ်ာ့က်ေစပါတယ္။ ♦ လူေနမႈပံုစံႏွင့္ အိမ္တြင္းကုထံုးမ်ား ဒီအခ်က္ေတြက မ်က္လံုးတြင္းဖိအားကိုထိန္းခ်ဳပ္ၿပီး မ်က္လံုးက်န္းမာေစဖို႔အတြက္ အေထာက္အကူျဖစ္ေစပါလိမ့္မယ္။ 1. က်န္းမာေရးႏွင့္ညီညြတ္ေသာအစားအစာမ်ားစားသံုးပါ က်န္းမာေရးကိုေကာင္းမြန္ေစေသာ္လည္း ေရတိမ္ပိုဆိုးျခင္းကိုေတာ့ မကာကြယ္ႏိုင္ပါဘူး။ အစိိမ္းရင့္ေရာင္ရွိေသာဟင္းသီးဟင္းရြက္မ်ား၊ omega-3 fatty acids ႂကြယ္ဝေသာ ငါးမ်ားအပါအဝင္ ဗီတာမင္နဲ႔သတၱဳဓာတ္အမ်ိဳးမ်ိဳးက မ်က္လံုးက်န္းမာေရးအတြက္အေရးႀကီးပါတယ္။ 2. ေလ့က်င့္ခန္းလုပ္ပါ ေလ့က်င့္ခန္းမွန္မွန္လုပ္ျခင္းက open-angle glaucoma မွာ မ်က္လံုးတြင္းဖိအားကိုက်ေစပါတယ္။ ဆရာဝန္နဲ႔တိုင္ပင္ၿပီး သင့္ေတာ္တဲ့ေလ့က်င့္ခန္းျပဳလုပ္ပါ။ 3. ကဖင္းဓာတ္ကို ကန္႔သတ္ထားပါ ကဖင္းဓာတ္မ်ားတဲ့ အခ်ိဳရည္ေတြကိုေသာက္သံုးျခင္းက မ်က္လံုးတြင္းဖိအားတက္ေစပါတယ္။ 4. အရည္နည္းနည္းနဲ႔မၾကာခဏေသာက္ပါ အရည္တစ္ခါေသာက္လွ်င္အေတာ္အသင့္ပဲေသာက္ပါ။ အခ်ိန္တိုအတြင္းမွာ အရည္အမ်ားႀကီး တစ္ခါတည္းေသာက္ျခင္းက မ်က္လံုးဖိအားကိုမ်ားေစပါတယ္။ 5. ေခါင္းကိုျမႇင့္ျပီးအိပ္ပါ အိပ္လွ်င္ေခါင္းေအာက္မွာ ေခါင္းအံုးခံၿပီးေတာ့ 20 ဒီဂရီေလာက္ျမႇင့္အိပ္ျခင္းျဖင့္ အိပ္ေနစဥ္ မ်က္လံုးတြင္းဖိအားကိုေလ်ာ့က်ေစပါတယ္။ 6. ညႊန္ၾကားထားေသာေဆးမ်ားကိုေသာက္ပါ ေဆးေတြနဲ႔မ်က္စဥ္းေတြကိုၫႊန္ၾကားတဲ့အတိုင္းေသခ်ာမေသာက္ဘူး၊ မခပ္ဘူးဆုိရင္ အျမင္အာ႐ံုေၾကာပ်က္စီးမႈပိုဆိုးေစပါလိမ့္မယ္။ အခ်ိဳ႕ေသာမ်က္စဥ္းေတြက ေသြးစီးေၾကာင္းထဲကိုေရာက္သြားတဲ့အတြက္ မ်က္လံုးနဲ႕မဆိုင္ဘဲ အျခားဆိုးက်ိဳးေတြကို ၾကံဳေတြ႔ရေစႏိုင္ပါတယ္။ ဒီလိုစုပ္ယူမႈနည္းေစဖို႔အတြက္ မ်က္စဥ္းခပ္ၿပီးရင္မ်က္လံုးကို တစ္မိနစ္၊ ႏွစ္မိနစ္ခန္႔ပိတ္ထားပါ။ (သို႔) မ်က္ရည္ႁပြန္ကိုပိတ္ေစဖို႔အတြက္ ႏွာေခါင္းနားကမ်က္လံုးေထာင့္ေလးကို တစ္မိနစ္၊ ႏွစ္မိနစ္ခန္႔ ဖြဖြေလးဖိထားေပးပါ။ မ်က္ခြံေပၚမွာတင္ေနတဲ့ မ်က္စဥ္းစက္ေတြကိုသုတ္ပစ္ပါ။ ♦ ကာကြယ္ျခင္း ေရတိမ္ကိုမကာကြယ္ႏိုင္ေပမယ့္ ေအာက္ပါနည္းလမ္းမ်ားက ေစာေစာသိေစၿပီး ပိုမဆိုးေအာင္ကာကြယ္ေပးႏိုင္ပါလိမ့္မယ္။ 1. မ်က္လံုးပံုမွန္စစ္ေဆးပါ ပံုမွန္စစ္ေဆးျခင္းျဖင့္ ကုသလို႔မရႏိုင္ေတာ့တဲ့အဆင့္မေရာက္မီ ေစာေစာသိေစႏိုင္ပါတယ္။ အသက္ 40 အရြယ္မွစၿပီး ေလးႏွစ္တစ္ႀကိမ္၊ အသက္ 65 ႏွစ္မွစၿပီး ႏွစ္ႏွစ္တစ္ႀကိမ္ မ်က္လံုးပံုမွန္စစ္သင့္ပါတယ္။ ျဖစ္ႏိုင္ေခ်မ်ားရင္ေတာ့ မၾကာခဏစစ္ေဆးသင့္ပါတယ္။ ဘယ္ေလာက္တစ္ႀကိမ္စစ္သင့္တယ္ဆိုတာကို ဆရာဝန္နဲ႔တိုင္ပင္ပါ။ 2. မိသားစုမ်ိဳးရိုးမွာမ်က္လံုးေရာဂါေတြအေၾကာင္းသိေအာင္လုပ္ပါ ေရတိမ္က မ်ိဳး႐ိုးလိုက္တတ္တဲ့အတြက္ ျဖစ္ႏိုင္ေခ်မ်ားရင္ မၾကာခဏ မ်က္လံုးစစ္ေဆးမႈျပဳလုပ္ဖို႔ လုိပါတယ္။ 3. ေလ့က်င့္ခန္းလုပ္ပါ။ 4. ဆရာဝန္ၫႊန္ၾကားတဲ့မ်က္စဥ္းပံုမွန္ခပ္ပါ 5. မ်က္လံုးအကာအကြယ္မ်ားတပ္ဆင္ပါ မ်က္လံုးကိုျပင္းထန္တဲ့ထိခိုက္ဒဏ္ရာေတြရရင္ ေရတိမ္ျဖစ္ေစႏိုင္တဲ့အတြက္ မ်က္လံုးကို ထိခိုက္ႏိုင္ေလာက္တဲ့ ကစားနည္းေတြကစားရင္ မ်က္လံုးအကာမ်ားဝတ္ဆင္ထားပါ။ Dr. Mya Myo Myo Swe =========== DrMyanmar